Niedoczynność tarczycy to ostatnio bardzo powszechny problem. Coraz więcej osób choruje i coraz częściej pacjent słyszy, że jego choroba to Hashimoto. Niestety często jest też tak, że do lekarza trafiamy wtedy, kiedy pojawiają się objawy, a choroba zdążyła się już rozwinąć. Nie umiemy rozpoznać pierwszych symptomów, a za złe samopoczucie obwiniamy zmęczenie i przepracowanie lub co gorsza – bagatelizujemy problem.

Diagnostyka niedoczynności tarczycy – jakie objawy daje chora tarczyca?

Po czym poznać niedoczynność tarczycy? Chora tarczyca najczęściej kojarzy się z niedoczynnością i jej konsekwencjami takimi jak: wzrost masy ciała, nietolerancja na zimno, zmęczenie, brak energii. Istnieje jednak wiele innych objawów, które dla przeciętnego Kowalskiego mogą nie kojarzyć się z zapaleniem tarczycy np. zaparcia czy wysoki poziom cholesterolu. Jakie są więc powszechne objawy niedoczynności tarczycy?

Oto lista możliwych objawów niedoczynności tarczycy (niekoniecznie wszystkie muszą występować jednocześnie):

• Przybieranie na wadze bez wyraźnego powodu
• Spowolnienie metabolizmu i problemy trawienne np. niestrawność
• Problemy z wypróżnianiem – zaparcia lub biegunki
• Zmniejszenie apetytu
• Problemy ze snem
• Ospałość i zmęczenie
• Uczucie wyczerpania mimo 8-10 godzin snu
• Problemy z pamięcią i koncentracją
• Problemy emocjonalne, nerwowość, depresja
• Sucha skóra i włosy
• Kruche paznokcie
• Wypadanie włosów i przerzedzenie brwi
• Obniżenie odporności i częste zapadanie na infekcje
• Zwiększona wrażliwość na zimno
• Problemy z krążeniem, zimne stopy i ręce
• Głęboki, ochrypły głos
• Osłabienie mięśni, zwłaszcza ramion i nóg
• Bóle stawów, mięśni i kości
• Zatrzymywanie płynów w organizmie, obrzęki
• Opuchnięte oczy i twarz
• Obrzęk szyi i uczucie zatykania (dyskomfort w noszeniu golfów, bluzek czy koszul zapiętych pod szyją
• Słabe tętno
• Zwolnienie częstotliwości rytmu serca (bradykardia)
• Brak równowagi hormonalnej
• Spadek libido
• Zaburzenia cyklu miesiączkowego
• Bezpłodność

W przypadku Hashimoto, objawy obejmują dodatkowo:

• Palpitacje serca
• Bezsenność
• Przyspieszony puls
• Drgawki
• Nocne poty

Objawy niedoczynności tarczycy a diagnostyka choroby

Chciałabym podkreślić, że wymienione objawy niedoczynności tarczycy są dolegliwościami nieswoistymi – mogą dotyczyć też innych jednostek chorobowych.  Często osoby np. z Hashimoto nie mają żadnych symptomów choroby, co sprawia, że diagnoza zostanie postawiona dopiero wtedy, gdy w miarę upływu czasu rozwinie się  u nich niedoczynność. Szacuje się, że mija około 2-7 lat od pojawienia się przeciwciał do rozwinięcia choroby, dlatego wczesne wyłapanie problemu jest niezwykle istotne. Po czym więc poznać niedoczynność tarczycy? Na początku należy wykonać podstawowy pakiet badań hormonów: TSH, fT4, fT3, przeciwciała: antyTPO i antyTG oraz USG tarczycy. Jest to niezbędne MINIMUM do jakiejkolwiek diagnostyki chorób tarczycy.

Przeciwciała są najważniejszym wskaźnikiem diagnozowania Hashimoto, ale nie są idealnym wyznacznikiem choroby. Ich podwyższony poziom może pojawić się również przy innych chorobach takich jak: reumatologiczne zapalenie stawów, anemia złośliwa, toczeń czy cukrzyca typu I. Często są też obecne u kobiet, które mają problemy z zajściem lub donoszeniem ciąży. Norma TSH również jest pojęciem względnym. Wielu chorych na Hashimoto ma poziom TSH w normie laboratoryjnej, tymczasem norma funkcjonalna to ok. 0,4-2,0. Podejrzany jest też wysoki poziom trójglicerydów, który mimo wszelkich działań nie chce spadać (T3 jest potrzebne dla prawidłowego metabolizmu trójglicerydów). Co istotne, pacjenci z Hashimoto mają często na zmianę objawy nadczynności i niedoczynności, a ich przeciwciała niekoniecznie muszą być podwyższone.

Diagnostyka niedoczynności tarczycy – na jakie objawy zwrócić szczególną uwagę?

• Zaburzenia hormonalne
• Niedokrwistość niedoborową – obniżony poziom żelaza, witaminy B6 i B12, kwasu foliowego
• Zaburzenia gospodarki lipidowej – wysoki cholesterol i trójglicerydy
• Zaburzenia funkcji wątroby
• Słabe wydzielanie soków żołądkowych (hipochlorydia)
• Zaburzenia poziomu cukru we krwi
• Występowanie alergii lub nietolerancji pokarmowych

Podsumowując, wczesna diagnostyka chorób tarczycy jest niezwykle ważna. Im wcześniej wykryje się chorobę, tym większe są szanse na jej skuteczne wyleczenie.  Oczywiście nie jest to łatwe, ponieważ objawy niedoczynności tarczycy są bardzo nieswoiste. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do tematu choroby.

Więcej o chorobach tarczycy przeczytasz w poniższych artykułach:

• Żywienie w chorobach tarczycy cz. 1 – niedoczynność tarczycy
• Żywienie w chorobach tarczycy cz. 2 – Hashimoto
• Żywienie w chorobach tarczycy cz. 3 – nadczynność tarczycy

Źródła:

• Szkolenie organizowane przez Forum Media Polska „Jak układać skuteczne diety i prowadzić dietetycznie pacjenta z wieloma jednostkami chorobowymi?”, prowadzący: Emilia Ptak, Paulina Ihnatowicz, Medfood
• Szkolenie organizowane przez Barbell Kirchen „Interpretacja badań laboratoryjnych cz. III Hashimoto” prowadząca: mrg Monika Gackowska
• S.Cabot, M.Jasinska „Leczenie chorób tarczycy. Holistyczne metody poprawy pracy tarczycy”, wyd. MADA, 2000