Przygotowując się do ciąży warto regularnie wykonywać badania. Dzięki temu można wykryć schorzenia, które mogą być niebezpieczne zarówno dla matki jaki i dla rozwijającego się płodu. Istnieją badania podstawowe, które są obowiązkowe przy prowadzeniu kobiety ciężarnej i takie badania ma obowiązek przepisywać ginekolog. Oprócz standardowego pakietu, warto jednak zrobić kilka dodatkowych badań, które dadzą szerszy obraz stanu zdrowia pacjentki i pozwolą na wprowadzenie ewentualnych zmian czy to w diecie czy w ogólnym postępowaniu kobiety ciężarnej.

Podstawowe badania, jakie należy wykonać przed ciążą:

• morfologia z rozmazem – pozwala sprawdzić czy mamy prawidłowy poziom czerwonych krwinek, hemoglobiny, hematokrytu, czy organizm nie jest odwodniony, czy nie istnieje ryzyko anemii, czy nie mamy niedoborów kwasu foliowego, witaminy B12 lub czy nie występują alergie bądź pasożyty;
• grupa krwi i czynnik Rh – aby sprawdzić czy nie wystąpi konflikt serologiczny;
• hormony płciowe – pozwala wykryć ewentualne zaburzenia hormonalne;
• antygen HBs – informuje o tym, czy kobieta jest nosicielką wirusa żółtaczki wszczepiennej (WZW typu B);
• poziom glukozy na czczo – pokazuje, czy kobieta nie ma predyspozycji do cukrzycy, o której do tej pory mogła nie wiedzieć;
• mocz – aby sprawdzić czy nie mamy infekcji np. pęcherza , ponieważ infekcje układu moczowego u kobiety, mogą oznaczać infekcje układu moczowego dziecka przy porodzie;
• profil tarczycowy: TSH, FT3, FT4 – aby sprawdzić czy tarczyca funkcjonuje w normie, czy nie ma niedoczynności lub nadczynności
• toksoplazmoza – zarażenie się tą chorobą w ciąży może być niebezpieczne dla dziecka – może spowodować poronienie, wady wzroku lub słuchu czy upośledzenie umysłowe. Dodanie przeciwciała IgG oznaczają przebytą infekcję i w ciąży nic nam już nie zagraża (nie musimy bać się kotów, surowego mięsa lub wiejskiego nabiału).

Ponadto przed ciążą warto zrobić:

• OB i CRP – aby sprawdzić czy nie ma stanów zapalnych w organizmie;
• przeciwciała tarczycowe anty TPO i anty TG – aby sprawdzić czy nie mamy choroby autoimmunologicznej np. Hashimoto;
• poziom witaminy B12 – jej niedobór powoduje niedokrwistość;
• kwas foliowy – nieprawidłowy poziom może powodować poważne wady płodu. Kwas foliowy z witaminą B12 uczestniczy w tworzeniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek, ma zatem działanie krwiotwórcze. Bez niego grozi nam anemia;
• poziom witaminy D3 (25OHD3) – jej niedobór może przyczyniać się do poronień;
• homocysteina – jest jednym z najdokładniejszych wskaźników zdrowia, pozwala wykryć zmiany miażdżycowe i zakrzepowe, jest również niezbędna przy badaniu poziomu cholesterolu;
• ferrytyna – pozwala znacznie dokładniej ocenić poziom żelaza we krwi, niż typowe badanie laboratoryjne samego żelaza;
• krzywa cukrowa i insulinowa (75g glukozy) – aby sprawdzić czy nie mamy predyspozycji do cukrzycy ciążowej
• badanie genetyczne ze śliny genu MTHFR – aby sprawdzić czy nie ma modyfikacji tego genu, który jest odpowiedzialny m.in. za usuwanie homocysteiny z organizmu. W przypadku genu MTHFR najczęściej słyszymy o problemie tzw. “pułapki kwasu foliowego” wywołującego mutacje tego genu, które są odpowiedzialne za wady genetyczne płodu, jak również wpływają na płodność rodziców i takie choroby jak choroba Alzheimera czy choroby kardiologiczne.

Na podstawie powyższych badań możemy odpowiednio przygotować się do ciąży i wykluczyć ewentualne ryzyko niedoborów składników odżywczych lub zapobiec wystąpieniu cukrzycy ciążowej czy anemii.  To ważne, bo dzięki odpowiedniej diagnostyce jesteśmy w stanie w odpowiedni sposób przygotować sobie dietę i stosować ją przez cały okres ciąży.

Źródła:

• Tomaszewski J. „Diagnostyka laboratoryjna”,  Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-3591-0
• szkolenie z Moniką Gackowską „Interpretacja wyników laboratoryjnych w praktyce dietetyka” , maj 2016
• Iwona Wierzbicka, „Pakiet Ciąża”, Ajwen