Jak intepretować wyniki badań laboratoryjnych?
Wyniki badań krwi należy intepretować bardzo wnikliwie, ponieważ nawet małe odchylenia mogą świadczyć o rozpoczynającym się lub trwającym procesie chorobowym. Osobiście z dużym dystansem odnoszę się do norm laboratoryjnych widocznych na wynikach krwi, ponieważ w wielu przypadkach nie są adekwatne do aktualnej sytuacji zdrowotnej.
Prawidłowa interpretacja wyników badań krwi
Wiele spośród wyników krwi wpływa na siebie wzajemnie np. wysoki cukier może mieć wpływ na podwyższenie cholesterolu. Prawidłowa interpretacja badań powinna więc opierać się na całościowym spojrzeniu na organizm, ponieważ wszystkie parametry krwi są ze sobą powiązane i nigdy nie interpretujemy ich pojedynczo. Ponadto, Twój wynik może być w normie laboratoryjnej (widocznej na wydruku z laboratorium), a równocześnie w Twoim organizmie będzie się rozwijać stan chorobowy. Dlaczego? Ponieważ normy laboratoryjne ustalone są statystycznie (na 100 badanych osób zdrowych, chorych, starych i młodych, norma laboratoryjna to dana odnosząca się do 95% badanych). W związku z tym normy badań są często zbyt szerokie lub zbyt wąskie. Co więcej, dopiero przekroczenie ustalonej normy jest diagnozowane jako choroba i podstawa do wdrożenia leczenia.
Za przykład może nam posłużyć wynik TSH, na podstawie którego diagnozuje się nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Zakres normy laboratoryjnej wynosi średnio od 0,3 do 4,5 mU/I. Wg. standardów akademickich, dopiero po przekroczeniu normy stwierdza się u pacjentów chorobę (jeśli wynik jest poniżej normy to mamy do czynienia z nadczynnością, a jeśli powyżej – z niedoczynnością tarczycy). Natomiast kiedy pacjent ma wynik np. w górnej normie, często zaleca się tylko obserwację i przyjście do endokrynologa w momencie, kiedy TSH przekroczy normę. Wtedy można, a nawet trzeba rozpocząć leczenie, ponieważ taka tarczyca nie działa już prawidłowo i bez leków sobie nie poradzi.
A czy dałoby się uniknąć leczenia? Czy dałoby się wyłapać wcześniej problem, postawić wstępną diagnozę i popracować nad profilaktyką choroby? Oczywiście, że tak! I tutaj wchodzi pojęcie normy funkcjonalnej.
Norma funkcjonalna – co to jest?
Norma funkcjonalna służy do oceny ryzyka choroby we wczesnej fazie lub zanim jeszcze rozwiną się jej pełne objawy. Na przykładzie TSH możemy powiedzieć, że wynik powyżej 2,5 mU/I prawdopodobnie świadczy już o lekkiej dysfunkcji tarczycy, która może zmierzać w kierunku niedoczynności. Jeśli w takim momencie zadziałamy czynnościami prewencyjnymi (np. dietą, suplementacją czy zmianą stylu życia), to istnieje duża szansa, że nie dojdzie do rozwinięcia się pełnej choroby.
Oczywiście warto tu podkreślić, że diagnozy nigdy nie stawiamy na podstawie jednego wyniku! Powinniśmy mieć co najmniej dwa, aby potwierdzić nieprawidłowość . Ponadto np. w przypadku tarczycy, do pełnej diagnozy należałoby także zrobić wolne hormony fT3 i fT4 oraz USG tarczycy.
Dlaczego na moim wydruku nie ma normy funkcjonalnej?
Większość danych dotyczących norm funkcjonalnych można znaleźć w aktualnych publikacjach naukowych, ale ich interpretacja nie jest taka prosta. Analiza badań krwi w ujęciu funkcjonalnym zależy od stanu zdrowia, płci, wieku, stylu życia, zażywanych leków czy chorób współtowarzyszących. Ponadto w holistycznym ujęciu istotne są wzajemne stosunki poszczególnych parametrów np. wspomniany na początku cukier należy intepretować razem z cholesterolem i insuliną. Należy mieć także świadomość, że parametry wykraczające poza granice zakresów, nie zawsze oznaczają chorobę, z drugiej strony wyniki nadal mieszczące się w sugerowanym przedziale mogą wskazywać na nieprawidłowości w organizmie. Wszystko zależy od konkretnego parametru i sytuacji danej osoby.
Jeżeli Twoje wyniki nie mieszczą się w normie, lub masz lekkie odchylenia, bagatelizowane przez lekarza, skorzystaj z mojej usługi
ePorada INTERPETACJA WYNIKÓW BADAŃ LABORATORYJNYCH OKIEM DIETETYKA.
Odpowiednio przeanalizuję Twoje wyniki i w razie potrzeby podpowiem jak rozszerzyć diagnostykę. Więcej informacji znajdziesz w darmowym eBooku.
